Năm 1945, Phong Nhã là quản ca kiêm phụ trách nghi thức Đội, chưa phải là nhạc sĩ chuyên nghiệp.[1] Ông nhìn thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu khi được giao nhiệm vụ dắt các em thiếu nhi tham gia cuộc họp tại Quảng trường Ba Đình, nghe đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2 tháng 9 năm 1945. Ông đã sáng tác ca khúc trên quãng đường từ Cung Thiếu nhi Hà Nội về nhà riêng vào cuối năm.[2]

Ông cho biết cảm xúc được tận mắt trông thấy lãnh tụ Hồ Chí Minh trên đường phố đã giúp ông viết nên ca khúc với giai điệu "tha thiết, thành kính, tin tưởng."[3] Về phần âm nhạc, tác phẩm được sáng tác ở nhịp 2
4 và được viết ở giọng Rê thứ với nhịp điệu vừa phải, tha thiết.[4] Ca khúc có nội dung là tình cảm của thiếu nhi Việt Nam với Chủ tịch Hồ Chí Minh.[5] Trong ca khúc có xuất hiện hình ảnh Hồ Chủ tịch "dáng cao cao, người thanh thanh, mắt như sao, râu hơi dài" được cho là bình dị, gần gũi và gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ Việt Nam.[5]

Ca khúc này là sáng tác thứ 3 của ông (sau "Nhanh bước nhanh nhi đồng" và "Kim Đồng") và cũng là bài hát chính thức đưa ông vào lĩnh vực âm nhạc thiếu nhi mà sau này ông gắn bó suốt phần đời còn lại.[6] Ca khúc là một trong những sáng tác đầu tiên cho thiếu nhi sau Cách mạng Tháng Tám. Nhạc sĩ Phong Nhã cũng là một trong những nhạc sĩ đầu tiên viết ca khúc cho thiếu nhi hát trong giai đoạn này.[7]